Στο χρονικό διάστημα που διανύουμε, εν μέσω πανδημίας εξαιτίας του Covid-19, οι αθλητικές δραστηριότητες έχουν βρεθεί σε κατάσταση αδράνειας. Ο αθλητισμός σε κάθε επίπεδο έχει διακοπεί, οδηγώντας τους «πρωταγωνιστές» σε αναμονή. Έως την επιστροφή στην «κανονικότητα» για όλους τους ανθρώπους, και τους αθλητές ειδικότερα, η συνθήκη θα έχει διέλθει τα ίδια στάδια. Με διαφορετικές προεκτάσεις για τον καθένα, έχοντας ωστόσο την εξής ακολουθία: Σοκ, Προσαρμογή, Επαναφορά….
Στην πρώτη φάση, του αρχικού Σοκ, της υιοθέτησης των μέτρων περιορισμού, ο καθένας βιώνει είτε ανησυχία, άγχος, είτε και μια μικρή «έκπληξη» για το τι πρόκειται να ακολουθήσει. Η δραστηριότητα αναστέλλεται, οι στόχοι αναπροσαρμόζονται ή μετατίθενται, αναπτύσσεται θυμός και απογοήτευση, η οποία σε συνδυασμό με την ανησυχία, καθιστά τα άτομα αδρανή: Χρειάζονται χρόνο για να «καταλάβουν» τη νέα πραγματικότητα. Παραμονή στο σπίτι, χωρίς αθλητική δραστηριότητα, και τώρα τι κάνουμε;
Ακολουθεί η φάση της Προσαρμογής. Ορισμένοι ερευνητές αναφέρουν ότι θα χρειαστεί 21 ημέρες κάποιος για να «συνηθίσει» μια κατάσταση. Μέσα σ’ αυτό το χρονικό διάστημα, οι αθλητές έχουν βρει τρόπους να ασκούνται, εντός και εκτός σπιτιού, να αξιοποιούν το χρόνο τους δημιουργικά, ώστε να μην αδρανήσουν πνευματικά, αναπτύσσουν προγράμματα συντήρησης ή και «βελτίωσης» στοιχείων, συμμετέχουν λίγο περισσότερο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διατηρούν επαφές με τους προπονητές τους μέσω τηλεδιασκέψεων και με την παρουσία-βοήθεια των κοντινών τους προσώπων, εντάχθηκαν-προσαρμόστηκαν σε μια νέα πραγματικότητα.
Τι ακολουθεί μετά; Η φάση της Επαναφοράς έχει δύο σημαντικά στοιχεία. Το πρώτο αφορά στον ενθουσιασμό με τον οποίο θα επανέλθουν όλοι οι αθλητές στις δραστηριότητές τους. Με τάση για απελευθέρωση ενέργειας, με όρεξη για προσπάθεια και κίνηση, με πολλούς κινδύνους ωστόσο για τη σωματική τους κατάσταση. Θα χρειαστεί «σύνεση» και σταδιακή εισαγωγή, ώστε η ψυχική φόρτιση του διαστήματος να μην διοχετευτεί σε υπερβολές και υπερπροσπάθεια. Ο στόχος δεν είναι να «κερδηθεί ο χαμένος χρόνος» αλλά να γίνει η όσο το δυνατόν καλύτερη επαναφορά. Το δεύτερο στοιχείο αφορά στις συνθήκες που θα συναντήσουν οι αθλητές. Τα περιβάλλον θα «ζητήσει» από τους αθλητές να προσαρμοστούν στις συνθήκες. Πιθανόν να κάνουν άμεσα αγώνες χωρίς μεγάλη προετοιμασία, να μην έχουν τα δεδομένα που είχαν και πριν, να χρειαστεί να είναι αρκετά προσεκτικοί, να δεχθούν τον συνεχή έλεγχο για την προστασία τους και άλλες καταστάσεις, οι οποίες εκ πρώτης δεν ακούγονται «ευχάριστες». Ωστόσο, και το στάδιο της επαναφοράς θα είναι εν μέρει στάδιο προσαρμογής το οποίο θα απαιτεί διαφορετικά (ή και ίδια) στοιχεία: Υπομονή, κατανόηση, προσπάθεια και κυρίως, χωρίς βιασύνη!
Γιάννης Ζαρώτης
Ψυχολόγος-Αθλητικός Ψυχολόγος